NoSQL là gì? Sự khác biệt chính giữa NoSQL và SQL

Bởi

Bạn có công nhận với mình rằng Dữ liệu luôn là một phần quan trọng của mọi hệ thống phần mềm. Để quản lý đống dữ liệu đó, bạn cần phải có một hệ quản trị cơ sở dữ liệu phù hợp.

Vì vậy, khi thiết kế một phần mềm, bạn sẽ cần phải đăn đo, lựa chọn loại cơ sở dữ liệu phù hợp với yêu cầu thực tế của hệ thống phần mềm. Về tổng thể, bạn chỉ cần phải cân nhắc giữa hai loại cơ sở dữ liệu: SQL và NoSQL.

Qua bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu xem SQL và NoSQL là gì? Sự khác biệt chính giữa chúng, cũng như ưu và nhược điểm của từng loại cơ sở dữ liệu này nhé.

Nội dung chính của bài viết

SQL là gì?
NoSQL là gì?
Sự khác biệt giữa SQL và NoSQL
Lựa chọn SQL hay NoSQL cho dự án?

SQL là gì?

SQL là viết tắt của từ Structured Query Language – tạm dịch nôm na là “ngôn ngữ truy vấn dữ liệu có cấu trúc”. Mặc dù, SQL chỉ là ngôn ngữ truy vấn, nhưng nhiều khi chúng ta nói tới SQL là ngầm định nói tới các hệ quản trị cơ sở liệu SQL.

Có thể hiểu một cách “nông dân”, SQL là một loại ngôn ngữ lập trình chuyên dùng để truy vấn dữ liệu. Truy vấn ở đây cũng chỉ là các câu lệnh liên quan tới lấy dữ liệu, thêm mới, cập nhật hay xóa dữ liệu.

Điểm đặc biệt của SQL là đối tượng tương tác của nó – Dữ liệu có cấu trúc.

Dữ liệu có cấu trúc là dữ liệu mà bạn đã xác định trước được các thuộc tính, thành phần của một loại dữ liệu. Ví dụ: Một bảng lưu trữ danh sách nhân viên (Employees) thì mỗi một nhân viên được xác định trước phải có các thuộc tính như: Tên, tuổi, giới tính, vị trí công việc,v.v… Và hầu như không thay đổi về sau.

Nói tới SQL, chúng ta sẽ nghĩ tới các hệ quản trị cơ sở dữ liệu phổ biến như: MySQL, Microsoft SQL Server, Oracle,v.v…

NoSQL là gì?

Trái ngược với SQL thì là NoSQL thôi. “No” tức là không có SQL gì hết, các dữ liệu không hề có quan hệ với nhau gì hết 😊

Thực ra, theo các chuyên gia giải thích, từ “NoSQL” có thể được hiểu theo nghĩa là “Not Only SQL”. Tức là nó còn cao hơn một bậc so với SQL, nó có nhiều tính năng bao trùm cả SQL trong đó.

NoSQL có hai đặc tính đặc biệt quan trọng: distributed (phân tán) và Non-Relational (không ràng buộc).

Sở dĩ người ta phát triển NoSQL xuất phát từ nhu cầu thực tiễn khi dữ liệu người ngày càng lớn và phức tạp, cần những database có khả năng lưu trữ dữ liệu với lượng cực lớn – người ta gọi là Big Data. Dữ liệu lớn là vấn đề mà các cơ sở dữ liệu có quan hệ không thể giải quyết được.

Các đại diện của NoSQL gồm: MongoDB, Cassandra, Neo4J, Redis,v.v…

Sự khác biệt giữa SQL và NoSQL

Bài viết này, mình không đào sâu vào các khái niệm chuyên ngành của Database. Mục đích của mình là chúng ta thấy được sự khác nhau cơ bản giữa 2 lại cơ sở dữ liệu này. Từ đó, bạn sẽ có căn cứ để lựa chọn cho phù hợp với dự án.

SQL	NoSQL
Cơ sở dữ liệu SQL được gọi RDBMS – cơ sở dữ liệu quan hệ.	Đơn giản là không quan hệ – không liên quan. Đôi khi còn gọi là cơ sở dữ liệu phân tán.
Dữ liệu để truy vấn là các dữ liệu có cấu trúc. Schema được xác định trước.	Dữ liệu không có cấu trúc
SQL triển khai trên các cơ sở dữ liệu kiểu dạng bảng.	Rất đa dạng. Có thể là document, key-value, dạng bảng, hoặc là đồ thị. Kiểu định dạng lưu trữ thường là JSON
Khả năng mở rộng hệ thống: chỉ theo chiều dọc. Tức là mở rộng cấu hình phần cứng như tăng CPU, tăng RAM…	Có thể mở rộng theo chiều ngang. Tức là có thể mở rộng hệ thống bằng cách tăng số lượng máy chủ DB.
RDBMS database là tùy chọn thích hợp để giải quyết các vấn đề về ACID.	NoSQL được sử dụng tốt nhất để giải quyết các vấn đề về tính khả dụng của dữ liệu
Tuân thủ chặt chẽ mô hình ACID (Atomicity, nhất quán, cách ly và độ bền). Đây là một tiêu chuẩn của các RDBMS	BASE (luôn sẵn sàng, trạng thái linh động, tương thích tốt). Là mô hình tiêu chuẩn của hầu hết các hệ thống NoSQL

Trên đây là những khác biệt cơ bản giữa SQL và NoSQL. Phần tiếp theo, từ những khác biệt đó, chúng ta sẽ cân nhắc khi nào thì sử dụng NoSQL cho dự án của mình?

Lựa chọn SQL hay NoSQL cho dự án?

Trong bất kỳ dự án nào, chọn chọn đúng loại cơ sở dữ liệu là đã giúp dự án thành công tới 69% rồi. Vì vậy, hãy cứ cân nhắc thật kỹ trước khi dùng nhé 😊

Với kinh nghiệm qua nhiều dự án thực tế, cũng như tham khảo ý kiến của nhiều chuyên gia, mình có đề xuất như sau:

– Dự án nhỏ + khả năng mở rộng ít => Chọn SQL

– Dự án lớn + Dữ liệu quan hệ chặt chẽ + đặc biệt là phải tuân thủ chặt chẽ tiêu chuẩn ACID. Ví dụ, các hệ thống liên quan tài chính, quản trị nhân lực,v.v… => Chọn SQL

– Các dự án cần hiệu năng cao + khả năng mở rộng lớn + dữ liệu không có cấu trúc + dữ liệu có số lượng lớn + Schema của dữ liệu có thể thay đổi => chọn NoSQL.

Tất nhiên, những lời khuyên ở trên cũng chỉ mang tính chất tham khảo mà thôi. Nếu bạn là kỹ trưởng của một dự án, bạn sẽ chọn loại database nào? Để lại bình luận bên dưới nhé.

Qua bài viết, mình cũng hi vọng bạn đã hiểu NoSQL là gì? Sự khác biệt chính giữa SQL và NoSQL. Rất mong sự ủng hộ của bạn để mình tiếp tục series về chủ đề database thú vị này.

💦 Đọc thêm bài viết khác về lập trình: